Regie: Scott Beck, Bryan Woods | 111 minuten | horror, thriller | Acteurs: Hugh Grant, Sophie Thatcher, Chloe East, Topher Grace, Elle Young, Julie Lynn Mortensen, Haylie Hansen, Elle McKinnon, Hanna Huffman, Anesha Bailey, Miguel Castillo, Stephanie Lavigne, Wendy Gorling
Toen het nieuws naar buiten kwam dat een horrorfilm met Hugh Grant in de maak was, fronste menig filmfan zijn wenkbrauwen. De charismatische Brit staat bekend om zijn rollen in lieflijke romcoms zoals ‘Notting Hill’ en ‘Love Actually’, maar heeft besloten het roer finaal om te gooien. In 2023 viel hij al op als Oempa Loempa in ‘Wonka’, en in ‘Heretic’ (2024) schakelt hij met zijn sinistere vertolking weer een tandje verder.
Tijdens het verplichte rondje langs de mensen thuis, komen Sister Barnes en Sister Paxton terecht bij Mr. Reed. In de stromende regen staan de twee jonge missionarissen voor de deur om hun geloof aan de man te brengen. Hij is geïnteresseerd, maar staat erop dat ze even naar binnen komen om onder het genot van een stukje taart gemaakt door zijn vrouw verder te babbelen. Zoals het vaak gaat in horrorfilms, blijkt de beslissing om het huis naar binnen te gaan slechts de eerste van vele slechte keuzes die gemaakt worden.
Wat klinkt als een vrij standaard en dun horrorverhaal, vouwt zich in werkelijkheid uit tot een intelligent en psychologisch kat-en-muisspel. ‘Heretic’ is in de kern een uitgebreide discussie over religie. Mr. Reed is een theoloog die in elk geloof gedoken is en niet alleen de twee zusters zijn mening toedicht, maar ook aan ons als kijker. Hij komt met nauwe uiteenzettingen, lijkt de kennis en waarheid in pacht te hebben, maar overschat hier en daar zijn eigen intelligentie. De twee dames zijn namelijk vindingrijk en voelen op den duur goed aan hoe ze de psychologische spelletjes van Mr. Reed mee kunnen en moeten spelen.
‘Heretic’ komt uit de productiestal van A24, een inmiddels gerenommeerde speler die bekend staat om een bepaalde kunstzinnige creativiteit en originaliteit. Plak ergens het label A24 op en het moet haast wel een goede film zijn; dat is de tendens die vaak heerst onder cinefielen. ‘Hereditary’, ‘The Lighthouse’ en ‘Talk To Me’ zijn allemaal voorbeelden van horrorfilms die zij uitbrachten met een ongekende originaliteit. Hoewel ‘Heretic’ misschien niet die impact teweegbrengt, is het wederom een schot in de horrorroos.
Regisseurs Scott Beck en Bryan Woods zetten een knap staaltje storytelling neer in deze film. Het valt te prijzen hoe ze in de eerste helft rustig de tijd nemen om de personages te introduceren en kalmpjes te bepalen welke koers we gaan varen. In de tweede helft breekt de spreekwoordelijke hel los, maar ook dit voltrekt zich genuanceerd. De jumpscares zijn op een hand te tellen, en eerlijk is eerlijk: deze zijn uiterst voorspelbaar en voelen totaal misplaatst in deze film. Zo is er een scène waar we uit het niets wat spinnen rond zien kruipen. Daar verliest ‘Heretic’ zich even in een we-moeten-de kijker-ook-nog-even-laten-schrikken-valkuil.
Waar schuilt het onheil nu? Constant als we een (nieuwe) ruimte betreden, krijgen we als kijker rustig de tijd om deze in ons op te nemen. Met de rillingen over het lijf zien we wat de meisjes zien en voelen we wat de meisjes voelen: ongemak en een beklemmend gevoel van angst. En dat alles komt door die ene man: Mr. Reed.
Hij stelt het geloof en religie kritisch aan de kaak. De filmtitel betekent niets meer dan ketter, iemand die zich tegen de gevestigde religieuze normen verzet. Dat is exact wat Mr. Reed doet. Hij legt verschillende vraagstukken voor aan Sister Barnes en Sister Paxton, die daarmee continu op de proef worden gesteld. Hij haalt moderne voorbeelden aan om uit te leggen wat voor een poppenkast religie wel niet is.
Hugh Grant bezit een natuurlijke charme en een zekere grandeur die immer doorsijpelt in zijn filmrollen. Zelfs als de verontrustende Mr. Reed bewaart hij zijn charisma. Vanaf het moment dat de twee meisjes binnenkomen tot aan het slotstuk, is hij nergens echt onaardig. Hij heeft tot in de puntjes uitgedacht wat hij van plan is en hij weet dondersgoed waarmee hij bezig is. Dat maakt deze ijzingwekkende man juist zo akelig, en eerlijk is eerlijk: niemand had deze rol beter kunnen vervullen dan Hugh Grant. Het is uiterst amusant om hem op deze manier bezig te zien in een film.
De twee meisjes worden gespeeld door talentvolle actrices Sophie Thatcher en Chloe East. Het is aan hen om goed tegenspel te bieden, zowel als actrices, als in het verhaal. Daar slagen ze allebei zeer overtuigend in. Zij krijgen ruimschoots de kans zich in de kijker te spelen en doen dat met verve. Beide blinken uit in krachtige monologen. Dit zijn twee actrices die zichzelf met deze rollen goed op de kaart zetten.
Als je niet van rechttoe rechtaan horror houdt, maar meer van een subtiel psychologisch spel, dan is ‘Heretic’ een film die je niet mag missen. Er suddert een onophoudelijke spanning op de achtergrond die je in zijn greep houdt. Waar moeten de puzzelstukjes komen te liggen? De hoekjes heb je misschien al vrij gauw te pakken, maar de rest legt zich niet vanzelf.
Sjoerd Crins
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 21 november 2024
Tags: filmrecensent | Sjoerd Crins
